Generał Stefan Rowecki "Grot" - Patron ZSS Gliwice
Generał Stefan Rowecki "Grot" - Patron ZSS Gliwice

Generał Stefan Rowecki „Grot”

Początki działalności konspiracyjnej w okupowanej Polsce datuje się już na okres bezpośrednio po zakończeniu kampanii wrześniowej. 27 września została bowiem powołana Służba Zwycięstwu Polski z zadaniem „prowadzenia dalszej walki o utrzymanie niepodległości i całości granic”. Organem pomocniczym SZP stała się konspiracyjna Główna Rada Polityczna. W następstwie działalności SZP powołano Związek Walki Zbrojnej. To właśnie na czele ZWZ przemianowanego 14 lutego 1942 roku na ARMIĘ KRAJOWĄ stanął gen. Stefan Rowecki „Grot”.

Stefan Rowecki urodził się 25 grudnia 1895 r. w Piotrkowie Trybunalskim w rodzinie urzędniczej
o tradycjach szlacheckich i niepodległościowych.

W 1906 r. rozpoczął naukę w polskim gimnazjum założonym przez inż. Narcyza Jacobsona w Piotrkowie. Okres ten był początkiem jego działalności niepodległościowej. Wiosną 1911 r. założył pierwszy w rodzinnym mieście i jeden z pierwszych na ziemiach polskich tajny zastęp skautowy. Jesienią 1912 r. przeprowadził się do Warszawy i rozpoczął naukę w Szkole Mechaniczno-Technicznej H. Wawelberga i S. Rotwanda na Wydziale Elektrycznym.

Nie były mu również obce wydarzenia I Wojny Światowej, ponieważ Rowecki wstąpił do Legionów Polskich, służąc w 1 i 5 pułku piechoty. W grudniu 1914 r. otrzymał nominację na podporucznika. Efektem jego walecznej postawy były rany odniesione m.in. pod Klimontowem (1915) oraz w rejonie Maniewicz w czasie odwrotu spod Kostiuchnówki (1916).

Po I WŚ pełnił funkcję wykładowcy na kursie fortyfikacyjno-saperskim w Modlinie, później studiował w Szkole Wojennej Sztabu Generalnego awansując do stopnia kapitana oraz objął stanowisko szefa sekcji planów oraz zastępcy szefa Oddziału III Naczelnego Dowództwa. Od 1923 do 1926 r. kierował Wydziałem Naukowo-Wydawniczym Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego. Z jego inicjatywy w 1924 r. zaczął ukazywać się “Przegląd Wojskowy”.

Podczas zamachu majowego w 1926 r. zachował neutralność. We wrześniu tego roku nominowany został na pierwszego oficera sztabu Inspektoratu Armii gen. Józefa Rybaka.

W 1930 r. Rowecki został dowódcą 55. pułku piechoty w Lesznie. Na początku 1936 r. przejął dowództwo Brygady Korpusu Ochrony Pogranicza “Podole”.

W 1939 r. wziął udział w kursie organizowanym dla wyższych dowódców w Toruniu. Po jego ukończeniu w czerwcu tego roku powierzono mu misję formowania Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej.

Prawdziwy test swoich umiejętności i geniuszu wojskowego nastąpił podczas działań II Wojny Światowej. Wtedy to od stycznia 1940 r. pełnił funkcję Komendanta Obszaru nr 1 (Warszawa) Związku Walki Zbrojnej (ZWZ), który powołano w miejsce SZP. W marcu tego roku objął formalnie stanowisko Komendanta ZWZ na obszarze okupacji niemieckiej, w tym samym czasie podporządkowany mu został również teren okupacji sowieckiej. W maju mianowany został generałem brygady. Od 30 czerwca 1940 r. był Komendantem Głównym ZWZ. W grudniu 1940 r. z polecenia Roweckiego w Biurze Informacji i Propagandy utworzono specjalną komórkę “N”, która w październiku 1941 r. została przekształcona w Samodzielny Podwydział N, zwany “Akcją N”, zajmujący się dywersją, wojną psychologiczną i propagandą wymierzoną przeciwko Niemcom.  Z jego inicjatywy doszło do połączenia najważniejszych organizacji konspiracyjnych w kraju w jednolite wojsko podziemne – Armię Krajową. 14 lutego 1942 r. został jej Komendantem Głównym.

W czasie okupacji Niemcy umieścili Roweckiego na pierwszym miejscu listy poszukiwanych Polaków. Gestapo przywiązywało dużą wagę do jego aresztowania – powstała specjalna komórka zajmująca się wyłącznie poszukiwaniem przywódców podziemia, która posiadała jego rysopis i dane osobowe. Sam Rowecki nie był zwolennikiem ścisłej konspiracji i chociaż zgodził się na ochronę osobistą wywiadu AK, ograniczył ją do spotkań służbowych – w terenie poruszał się bez obstawy. Rowecki został wydany Niemcom przez agentów Gestapo w wywiadzie AK.  Gen. Stefan Rowecki “Grot”, tuż po wybuchu Powstania Warszawskiego, został zamordowany na specjalny rozkaz szefa SS Heinricha Himmlera. Według ustaleń śledztwa przeprowadzonego przez IPN jego egzekucji dokonano pomiędzy 2 a 7 sierpnia 1944 r., prawdopodobnie na terenie krematorium obozu w Sachsenhausen.

Stał on się wzorem do naśladowania dla wielu milionów Polaków oraz patriotą przez duże „P”.